Koszty produkcji to kluczowy element każdego przedsiębiorstwa produkcyjnego. To dzięki prawidłowemu zarządzani
Spis treści
Koszty produkcji to kluczowy element każdego przedsiębiorstwa produkcyjnego. To dzięki prawidłowemu zarządzaniu kosztami, mamy możliwość zwiększenia zysków firmy. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: czym są koszty produkcji, jak je dzielimy, na czym polega ich optymalizacja, i wiele więcej. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się wszystkiego o kosztach produkcyjnych!
Koszty produkcji definicja
Zacznijmy od tego, czym tak właściwie są koszty produkcji. Definicja mówi, że są to koszty związane bezpośrednio z wytwarzanym produktem lub pośrednio z jego produkcją. Koszty produkcji tworzą wartość oraz są ściśle związane z całym procesem technologicznym wytwarzania danego wyrobu lub usługi. Tomasz Król również w książce “Lean. Droga do minimalizmu” podkreśla istotę wartości pisząc, że: „Ważne jest pojęcie wartości dla klienta. Bo według filozofii Lean wartość stanowi tylko to, co jest ważne dla klienta.”.
Podstawowe rodzaje kosztów produkcji - Koszty bezpośrednie i pośrednie produkcji
Podstawowy podział kosztów dzieli je na dwa typy: bezpośrednie i pośrednie.
Koszty bezpośrednie - dotyczą one bezpośrednio danego zlecenia produkcyjnego. Na ich podstawie możemy się dowiedzieć m.in. jaki jest koszt wytworzenia produktu, jakie były koszty poszczególnych zasobów wykorzystanych do produkcji, itp. To, jak wysokie są te koszty, zależy od wielkości produkcji.
Do przykładów kosztów bezpośrednich produkcji możemy zaliczyć koszty:
surowców,
materiałów gotowych,
zużycia narzędzi,
zużytej energii.
Koszty pośrednie - nie dotyczą one tylko zlecenia produkcyjnego, a także są to koszty utrzymania przedsiębiorstwa, czy całej produkcji.
Do tych kosztów możemy zaliczyć koszty:
Sprzedaży - czyli te związane z czynnościami dotyczącymi promocji i sprzedaży produktu.
Zakupu - czyli te, które zostały poniesione na zakup potrzebnych materiałów, czyli np. koszty paliwa za przewóz surowców.
Zarządu - czyli koszty ogólnoprodukcyjne, np. koszty magazynowania.
Wydziałowe - czyli wynagrodzenia dla pracowników, którzy nie są związani bezpośrednio z produkcją, np. administracja, oraz koszty amortyzacyjne i konserwacyjne środków trwałych, np. maszyn i urządzeń.
Koszty produkcji możemy podzielić także na zmienne i stałe. W skrócie można powiedzieć, że koszty zmienne to te, które zależne są od skali produkcji, a stałe to te niezależne od jej wielkości.
Koszty zmienne rosną wraz ze wzrostem produkcji, a maleją wraz z jej zmniejszaniem się. Przykładami tego rodzaju kosztów są: koszty surowców, wynagrodzenia za pracę akordową, energii i czasu pracy maszyn.
Koszty stałe są takie same niezależnie od wielkości produkcji. Swoją wartość mogą one zmieniać, gdy np. przedsiębiorstwo wprowadzi nową technologię lub nowy model zarządzania.
Koszty zmienne można podzielić jeszcze dokładniej na dwie kategorie:
koszty bezwzględnie stałe - te pozostają ciągle takiej samej wartości, np. amortyzacja maszyn,
koszty skokowo stałe - te mogą się zmieniać wraz ze zmianami w firmie, np. zatrudnienie nowych pracowników lub powiększenie hali produkcyjnej.
Kalkulacja kosztów produkcji
Kluczowe kroki w kalkulacji kosztów produkcji:
Zbieranie danych:
Surowce i materiały:
Identyfikacja wszystkich komponentów potrzebnych do produkcji.
Określenie ilości surowców przypadających na jednostkę produktu.
Ustalanie kosztu zakupu surowców (np. cena jednostkowa × ilość).
Uwzględnienie kosztów transportu i magazynowania surowców.
Robocizna:
Identyfikacja pracowników bezpośrednio zaangażowanych w produkcję.
Obliczenie kosztu roboczogodziny dla każdego stanowiska.
Uwzględnienie dodatkowych kosztów, takich jak ubezpieczenia społeczne czy premie.
Koszty dodatkowe:
Koszty energii elektrycznej, amortyzacji maszyn, zużycia narzędzi.
Dodatkowe usługi, np. zewnętrzne podwykonawstwo.
Metody kalkulacji:
Techniczny Koszt Wytworzenia (TKW):
Suma kosztów bezpośrednich i pośrednich przypisanych do jednostki produktu.
Uwzględnia precyzyjną alokację kosztów pośrednich za pomocą kluczy podziałowych, takich jak czas pracy maszyn czy powierzchnia produkcyjna.
Metoda memoriałowa:
Koszty rozliczane w okresie, w którym powstały przychody związane z danym produktem.
Metoda kasowa:
Koszty ujmowane w momencie ich faktycznego poniesienia (np. data wystawienia faktury).
Analiza wyników:
Porównanie kosztów rzeczywistych z planowanymi:
Czy koszty rzeczywiste są zgodne z pierwotnym budżetem?
Analiza odchyleń: identyfikacja przyczyn różnic (np. wzrost cen surowców, niższa efektywność pracy).
Wnioski z analizy pomagają w optymalizacji procesów i lepszym planowaniu przyszłych kosztów.
Jak systemy ERP wspierają kalkulację kosztów produkcji?
Automatyczna alokacja kosztów pośrednich - Systemy ERP (np. Microsoft Dynamics 365, enova365) umożliwiają automatyczne przypisanie kosztów pośrednich do konkretnych produktów na podstawie wybranych wskaźników (np. zużycie energii, czas pracy maszyn).
Rejestracja zużycia materiałów i pracy - Funkcja meldunków zwrotnych pozwala rejestrować ilość zużytych surowców oraz czas pracy na bieżąco.
Analiza odchyleń - ERP porównuje koszty planowane z rzeczywistymi, generując raporty, które wskazują obszary wymagające poprawy.
Integracja z innymi modułami - Systemy ERP łączą kalkulację kosztów z modułami zarządzania magazynem, kadrami i zamówieniami, co umożliwia kompleksową analizę.
Przykład: System ERP automatycznie przypisuje koszty energii elektrycznej do konkretnych produktów na podstawie liczby godzin pracy maszyn wykorzystanych przy ich produkcji. Dzięki temu można precyzyjnie określić udział tego składnika w jednostkowym koszcie wytworzenia.Przykład kalkulacji kosztów – produkcja mebli:
Założenia:
Produkt: stół drewniany.
Miesięczna produkcja: 100 stołów.
Koszty bezpośrednie:
Surowce:
Drewno: 2 m³ × 200 zł/m³ = 400 zł.
Farba: 1 litr × 50 zł/litr = 50 zł.
Robocizna:
Pracownicy: 2 osoby × 10 godzin × 25 zł/godz. = 500 zł.
Razem koszty bezpośrednie: 950 zł.
Koszty pośrednie:
Energia elektryczna: 100 kWh × 0,80 zł/kWh = 80 zł.
Porównanie z planowanym kosztem 12 zł/stół ujawnia, że rzeczywiste koszty są wyższe.
Możliwe przyczyny: wyższa cena drewna, większe zużycie energii.
Działania: negocjacje z dostawcami, optymalizacja zużycia energii.
Optymalizacja kosztów produkcji
Optymalizacja kosztów produkcji to kluczowe działanie, które pozwala firmom zwiększyć efektywność operacyjną i rentowność. Do najważniejszych strategii, które mogą być wdrożone w celu ograniczenia zbędnych wydatków i poprawy wyników finansowych zalicza się:
Automatyzację procesów
Automatyzacja pozwala na zastąpienie powtarzalnych i czasochłonnych zadań ludzkich procesami obsługiwanymi przez maszyny, roboty lub oprogramowanie. Kluczowe korzyści automatyzacji to redukcja kosztów pracy, zwiększenie wydajności i eliminacja błędów ludzkich.
Lean Manufacturing – eliminacja marnotrawstwa
Lean Manufacturing skupia się na identyfikacji i eliminacji działań, które nie przynoszą wartości końcowemu klientowi, takich jak nadmierne zapasy, nadprodukcja, niepotrzebny transport czy zbędne procesy. Takie działania nazywamy marnotrawstwem. A to, czym jest marnotrawstwo, najlepiej tłumaczy Tomasz Król w książce “Lean. Droga do minimalizmu” pisząc, że: „Marnotrawstwo to trwonienie, rozrzutność i niegospodarność. To także niewykorzystywanie należycie tego, co posiadamy, szastanie zasobami.” Do praktycznych działań Lean możemy zaliczyć: wdrożenie zasad 5S (Sortuj, Systematyzuj, Sprzątaj, Standaryzuj, Samodyscyplina) w celu uporządkowania stanowisk pracy oraz redukcję czasu przestojów maszyn dzięki regularnej konserwacji. Przeczytaj więcej o marnotrawstwie: Marnotrawstwo w produkcji [Czym jest? Jakie są jego typy?].
Szkolenia i rozwój kadry
Wykwalifikowana i zmotywowana kadra pracownicza jest kluczowym czynnikiem zwiększania efektywności produkcji. Inwestowanie w szkolenia umożliwia pracownikom szybsze adaptowanie się do nowych technologii i procesów. Do korzyści szkoleń należą: zwiększenie zaangażowania pracowników oraz redukcja kosztów związanych z błędami produkcyjnymi.
Analizę strumienia wartości (Value Stream Mapping, VSM)
VSM to technika mapowania wszystkich działań w procesie produkcyjnym, zarówno tych przynoszących wartość, jak i zbędnych. Cytując książkę Tomasza Króla “Lean. Droga do minimalizmu”: „Mapa pozwala skupić się na rzeczach najważniejszych, które w pierwszej kolejności zmienią najwięcej.”. Pozwala ona więc zidentyfikować "wąskie gardła" oraz etapy, które generują niepotrzebne koszty. Więcej o wąskich gardłach przeczytasz w naszym artykule: Wąskie gardło w produkcji - Czym jest? Jak je zidentyfikować?
Kluczem do sukcesu jest dostosowanie działań do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa oraz ciągła analiza procesów w celu ich doskonalenia.
Podczas naszej wieloletniej pracy mieliśmy okazję współpracować z firmą z branży produkcji okien Dobroplast. Dzięki zrozumieniu mechanizmu działania tego typu produkcji, stworzeniu mapy procesów, zmiany modelu wynagradzania pracowników, itp. osiągnęliśmy wzrost dostępności linii produkcyjnych o 10% - 15%, podniesienie wydajności linii produkcyjnych o 15%, a co najważniejsze - oszczędność na poziomie 340.000€ rocznie. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym case study: Oszczędność na poziomie 340.000 Euro rocznie poprzez wzrost wydajności linii produkcyjnej.
Ekonomia skali w produkcji
Ekonomia skali odnosi się do zjawiska, w którym jednostkowy koszt produkcji maleje w miarę wzrostu skali działalności. Jest to możliwe dzięki bardziej efektywnemu wykorzystaniu zasobów, redukcji kosztów stałych na jednostkę oraz zwiększeniu efektywności operacyjnej.Wśród korzyści skali możemy wymienić:
Niższe koszty zakupu materiałów:
Przy większych zamówieniach firmy mogą negocjować rabaty u dostawców (tzw. rabaty ilościowe).
Efektywniejsza logistyka przy zakupach hurtowych zmniejsza koszty transportu.
Przykład: Producent odzieży, zamawiając tkaniny w większych ilościach, otrzymuje 15% rabatu od dostawcy.
Wyższa efektywność maszyn i urządzeń:
Większa produkcja pozwala na pełniejsze wykorzystanie zdolności produkcyjnych maszyn.
Rozłożenie kosztów stałych, takich jak amortyzacja maszyn, na większą liczbę jednostek produktu.
Przykład: Fabryka samochodów, która zwiększyła liczbę zmian pracy, skracając czas przestojów maszyn.
Lepsze rozłożenie kosztów administracyjnych:
Koszty administracji, marketingu i zarządzania są podzielone na większą liczbę produktów, co zmniejsza jednostkowy koszt.
Przykład: Koszt wynajmu biura pozostaje taki sam, ale większa produkcja obniża jego udział w jednostkowym koszcie produktu.
Zwiększona specjalizacja:
Większa skala produkcji pozwala na wprowadzenie bardziej wyspecjalizowanych procesów i pracowników, co podnosi wydajność.
Przykład: Firma produkująca elektronikę zatrudnia inżyniera do projektowania bardziej efektywnych układów produkcyjnych.
Do niekorzyści skali należą:
Zbyt duże zapasy magazynowe:
Rosnąca produkcja może prowadzić do nadprodukcji, a tym samym do wysokich kosztów magazynowania.
Przykład: Firma spożywcza magazynuje duże ilości produktów z krótkim terminem ważności, co prowadzi do strat.
Rosnące koszty zarządzania:
W miarę wzrostu skali produkcji struktura organizacyjna staje się bardziej złożona, co zwiększa koszty administracyjne i ryzyko nieefektywności.
Przykład: Potrzeba zatrudnienia większej liczby kierowników średniego szczebla, co podnosi koszty zarządzania.
Obniżona elastyczność:
Duże zakłady produkcyjne mogą mieć trudności z szybką adaptacją do zmian rynkowych.
Przykład: Firma produkująca jedną linię produktów nie jest w stanie szybko dostosować się do spadku popytu.
Straty spowodowane błędami:
Przy dużej skali produkcji nawet drobne błędy mogą generować znaczące straty.
Przykład: Problemy z kontrolą jakości w dużym zakładzie prowadzą do masowego wycofania produktu z rynku.
Sprawdź nasze praktyczne porady, jak osiągnąć optymalny poziom produkcji!
Analiza popytu i dostosowanie produkcji:
Regularnie monitoruj popyt na rynku, aby uniknąć nadprodukcji.
Wdrażaj strategie just-in-time (JIT), aby ograniczyć koszty związane z magazynowaniem.
Optymalizacja zdolności produkcyjnych:
Regularnie przeprowadzaj audyty procesów produkcyjnych w celu wykrycia wąskich gardeł.
Planuj inwestycje w nowe maszyny i technologie tylko wtedy, gdy są one uzasadnione wzrostem produkcji.
Skalowalność procesów:
Upewnij się, że procesy w firmie mogą być skalowane w sposób efektywny, np. poprzez zastosowanie modułowych linii produkcyjnych.
Efektywne zarządzanie kosztami stałymi:
Utrzymuj kontrolę nad kosztami stałymi, takimi jak wynajem czy energia, stosując technologie monitorujące zużycie zasobów.
Regularne szkolenie pracowników:
Inwestuj w szkolenia, aby zwiększyć efektywność kadry i uniknąć kosztownych błędów.
Wykorzystanie narzędzi IT:
Zastosowanie systemów ERP do monitorowania kosztów, planowania produkcji i zarządzania zasobami.
Warto znać także różnicę pomiędzy kosztem a wydatkiem. Otóż koszt związany jest z produkcją, a wydatek to każdy rozchód finansowy.
Koszt skupia się na świadomym wykorzystaniu zasobów finansowych firmy, aby ją utrzymać. Wydatek natomiast, to każde inne wydatki finansowe niezależne od celu. Nie muszą być one bezpośrednio powiązane z produkcją. Do wydatków zaliczamy, np. spłaty kredytu czy wypłaty zaliczek.
Innowacje w zarządzaniu kosztami produkcji
Współczesne technologie rewolucjonizują sposób zarządzania kosztami produkcji, oferując nowe narzędzia i możliwości, które pozwalają na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, precyzyjne monitorowanie wydatków oraz eliminację marnotrawstwa. Są to:
Systemy ERP (Enterprise Resource Planning) - ERP integruje różne aspekty działalności firmy, od zarządzania produkcją po finanse i logistykę, umożliwiając pełny wgląd w koszty na każdym etapie procesu.
Kluczowe funkcje:
Monitorowanie kosztów surowców, pracy i energii w czasie rzeczywistym.
Automatyczna alokacja kosztów pośrednich do produktów na podstawie ustalonych kluczy podziałowych.
Tworzenie raportów i prognoz dotyczących kosztów produkcji.
Korzyści:
Precyzyjne dane umożliwiają szybsze podejmowanie decyzji.
Integracja modułów, takich jak zarządzanie magazynem czy planowanie produkcji, redukuje błędy i usprawnia przepływ informacji.
IoT (Internet of Things) - IoT to sieć urządzeń połączonych z internetem, które komunikują się i wymieniają dane w czasie rzeczywistym.
Zastosowanie w produkcji:
Czujniki monitorujące zużycie energii, stan maszyn czy temperaturę w magazynach.
Systemy predykcyjnego utrzymania ruchu (Predictive Maintenance) ostrzegające o potencjalnych awariach maszyn.
Korzyści:
Redukcja kosztów przestojów poprzez szybkie reagowanie na problemy.
Zmniejszenie zużycia energii dzięki optymalizacji pracy maszyn.
Do korzyści z wdrożenia automatyzacji w produkcji możemy zaliczyć:
Zwiększoną wydajność - Automatyzacja pozwala na wykonywanie powtarzalnych zadań szybciej i bardziej precyzyjnie niż ludzie.
Redukcję błędów i odpadów - Maszyny działają z większą precyzją, co minimalizuje ryzyko błędów produkcyjnych. Automatyczne systemy kontroli jakości identyfikują defekty w czasie rzeczywistym, zmniejszając straty.
Oszczędność kosztów pracy - Zmniejszenie liczby pracowników potrzebnych do obsługi produkcji.
Skrócenie czasu produkcji - Automatyczne linie produkcyjne eliminują opóźnienia związane z ludzką pracą.
Nowe rozwiązania technologiczne:
Sztuczna inteligencja (AI) w analizie kosztów - AI analizuje dane historyczne i aktualne, aby przewidywać przyszłe koszty i identyfikować obszary potencjalnych oszczędności.
Przykłady zastosowań:
Modele predykcyjne kosztów surowców bazujące na analizie trendów rynkowych.
Algorytmy uczące się, które optymalizują zużycie energii w zależności od obciążenia linii produkcyjnych.
Korzyści:
Redukcja ryzyka związanego z wahaniami cen surowców.
Proaktywne planowanie budżetów i minimalizacja niespodziewanych wydatków.
Digital Twins (Cyfrowe bliźniaki) - Cyfrowy bliźniak to wirtualna replika fizycznego procesu, produktu lub maszyny, umożliwiająca testowanie różnych scenariuszy bez konieczności ingerowania w rzeczywiste procesy.
Zastosowanie:
Optymalizacja procesów produkcyjnych poprzez symulację.
Przewidywanie skutków zmian w procesach, takich jak zmiana dostawcy surowców.
Przykład:
Producent samolotów testuje nowe materiały w cyfrowym bliźniaku przed wprowadzeniem ich do masowej produkcji, co pozwala uniknąć kosztownych błędów.
Zaawansowana analityka danych - Narzędzia Big Data umożliwiają analizę ogromnych ilości danych z produkcji, magazynów i łańcucha dostaw.
Przykład zastosowania:
Analiza danych z maszyn produkcyjnych pozwala zidentyfikować, które elementy procesu generują największe koszty i wprowadzić zmiany w celu ich obniżenia.
Jak obniżyć koszty produkcji? Dodatkowe strategie redukcji kosztów
Efektywne zarządzanie kosztami produkcji to nie tylko automatyzacja procesów czy eliminacja marnotrawstwa, ale również zastosowanie innowacyjnych i zrównoważonych strategii. Można to zrobić także za pomocą:
Odnawialnych źródeł energii - Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, takich jak panele fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy biomasa, pozwala na obniżenie kosztów operacyjnych związanych z zużyciem energii.
Recykling i ponowne wykorzystanie materiałów - Ponowne wykorzystanie odpadów produkcyjnych może znacząco zmniejszyć koszty zakupu surowców.
Zrównoważony transport i logistyka - Optymalizacja tras transportowych oraz inwestycja w ekologiczne środki transportu, np. pojazdy elektryczne.
Rola negocjacji z dostawcami w obniżaniu cen materiałów:
Długoterminowe kontrakty - Ustalanie umów długoterminowych z dostawcami w zamian za niższe ceny jednostkowe. Korzyści:stabilność cen surowców w dłuższym okresie oraz lepsza kontrola nad budżetem.
Negocjacje grupowe - Współpraca z innymi firmami w celu wspólnego negocjowania cen surowców przy większych zamówieniach. Główną korzyścią jest wyższy wolumen zamówień, który przekłada się na lepsze rabaty.
Ocena alternatywnych dostawców - Regularna weryfikacja rynku dostawców w celu znalezienia bardziej konkurencyjnych cen lub warunków dostawy. Główna korzyść to obniżenie kosztów zakupu bez kompromisów w jakości.
Jak przygotować firmę na zmienne warunki gospodarcze?
Wpływ zmienności cen surowców na koszty produkcji:
Wzrost kosztów materiałów - Wahania cen surowców, takich jak metale, energia czy półprodukty, mogą zwiększyć koszty produkcji.
Wpływ na konkurencyjność - Nieprzewidywalne koszty utrudniają precyzyjne kalkulacje cen sprzedaży, co może obniżyć konkurencyjność firmy.
Zakłócenia w dostawach - Brak dostępności surowców w wyniku globalnych kryzysów (np. pandemii, konfliktów zbrojnych) może prowadzić do przestojów i dodatkowych kosztów.
Strategie zarządzania ryzykiem:
Hedging surowców - Firma zabezpiecza się przed wzrostem cen surowców, zawierając kontrakty terminowe na ich zakup po z góry ustalonej cenie.
Elastyczne umowy z dostawcami - Negocjowanie umów umożliwiających dostosowanie ilości lub terminu dostaw w zależności od sytuacji na rynku.
Dywersyfikacja dostawców - Współpraca z wieloma dostawcami, aby uniknąć zależności od jednego źródła.
Tworzenie strategicznych zapasów - Zakup większej ilości surowców w okresach niższych cen i ich przechowywanie na przyszłość.
Scenariusze planowania budżetowego na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń:
Scenariusz optymistyczny:
Zakłada stabilność lub spadek cen surowców oraz brak zakłóceń w dostawach.
Planowanie inwestycji w rozwój technologii produkcyjnych i innowacje.
Przykład: Firma wprowadza nowe produkty, wykorzystując korzystne warunki na rynku surowców.
Scenariusz umiarkowany:
Uwzględnia niewielkie wahania cen i sporadyczne zakłócenia w dostawach.
Zakłada utrzymanie rezerw budżetowych na pokrycie nieprzewidzianych wydatków.
Przykład: Firma odkłada część budżetu na zakup surowców w sytuacji nagłego wzrostu cen.
Scenariusz pesymistyczny:
Zakłada znaczący wzrost cen surowców, ograniczoną dostępność i długotrwałe zakłócenia w dostawach.
Działania:
Przegląd i redukcja kosztów operacyjnych.
Zwiększenie efektywności energetycznej.
Poszukiwanie alternatywnych materiałów.
Przykład: Firma produkująca opakowania przechodzi na tańsze i bardziej dostępne materiały w okresie kryzysu.
Scenariusz dynamiczny (elastyczny):
Zakłada zdolność do szybkiego reagowania na zmiany w otoczeniu rynkowym.
Wdrożenie systemów ERP, które umożliwiają bieżące monitorowanie kosztów i szybkie dostosowanie produkcji.
Przykład: Firma odzieżowa dynamicznie zmienia kolekcje w zależności od dostępności materiałów i preferencji klientów.
Podsumowanie
Skuteczne zarządzanie kosztami produkcji to proces ciągłego doskonalenia, oparty na rzetelnej analizie, wdrażaniu nowoczesnych technologii i elastycznym podejściu do zmiennych warunków rynkowych. Firmy, które priorytetowo traktują kontrolę kosztów, efektywność i innowacje, mają większe szanse na sukces w dzisiejszym wymagającym środowisku biznesowym. Działaj już dziś, aby zapewnić swojej firmie stabilność i rozwój na przyszłość.
Przekaż kontakt do siebie w tym formularzu. Następnie umówimy się na bezpłatną konsultację, która trwa około 30 minut. Podczas niej omówimy problemy i wyzwania, z jakimi się mierzysz. Wyznaczymy główne cele, z którymi możemy pomóc. Po rozmowie przedstawimy plan Warsztatu, który jest początkiem naszej współpracy.
Dziękujemy. Do 15 minut na Twojej skrzynce powinien pojawić się mail z linkiem do umówienia spotkania. Nie chcesz czekać? Umów spotkanie teraz: Umawiam spotkanie